Profil podłużny

Pochyleniem linii kolejowej na danym odcinku nazywa się stosunek różnicy wysokości do długości tego odcinka - np. przy różnicy wysokości wynoszącej 1 [m] na odcinku 200 [m] pochylenie wynosi 5 promili (1/200 * 1000 promili). Można przyjąć że w przybliżeniu 1 promil to 0.057 stopnia (przy pochyleniu < 60 promili błąd mieści się w granicach 0.013 stopnia).



Pochyleniem miarodajnym jest największe dopuszczalne pochylenie i w zależności od kategorii linii wynosi:

linie magistralne i I-rzędne6 promili
linie II-rzędne10 promili
znaczenia miejscowego20 promili


Ze względu na zwiększone opory ruchu w łukach pochylenie na łuku należy zmniejszyć o wartość 690/R [m] promili. Największe dopuszczalne pochylenie torów stacyjnych (z wyjątkiem torów na górkach rozrządowych):

tory na których przewidziane jest odstawianie taboru bez pojazdu trakcyjnego - 0.5 promili (wyjątkowo 1.5)
tory bez przewidywanego postoju taboru bez pojazdu trakcyjnego - 25 promili
tory komunikacyjne przeznaczone wyłącznie dla ruchu lokomotyw luzem - 60 promili

Różnica dwóch sąsiednich pochyleń, z uwzględnieniem znaku, na torach linii znaczenia miejscowego nie powinna przekraczać 10 promili, a na liniach wyższych kategorii - 5 promili. W razie powstania takiej sytuacji należy załom podzielić na dwa stosując dodatkowy odcinek przejściowy o pośrednim pochyleniu.

Długość odcinka o stałym pochyleniu nie może być mniejsza od długości najdłuższego kursującego po linii pociągu. Długość ta może zostać zmniejszona do 1/3 tej długości w przypadku odcinków pośrednich łagodzących duży załom profilu oraz podejść do dwupoziomowych skrzyżowań z inną linią przed stacją węzłową.

Ze względu na przeciążenia podczas jazdy po załomach profilu podłużnego najmniejszy dopuszczalny promień pionowy wynosi:

Rp [m] = V [km/h]^2 / 5.832

Zalecane minimalne wartości promieni pionowych:

Rodzaj torówwartość łuku [m]
Vmax > 16020 000
140 > Vmax >= 16015 000
Tory główne linii magistralnych i I-rzędnych10 000
Tory główne linii II-rzędn. i tory dod. linii mag. i I-rzędn.5 000
Tory dodatkowe linii II-rzędnych2 500
Tory linii znacz. miejscowego i tory boczne wszystkich linii2 500


Do obliczenia długości łuku pionowego posłużyć może uproszczony wzór (i - różnica pochyleń):

L [m] = PI * R[m] * i [promili] * 0.057 /180


Budowanie załomu profilu

Do ostatniego odcinka o pierwszej wartości pochylenia dodajemy dwa odcinki pomocnicze o długości L/2 każdy, po czym drugi odchylamy w górę lub w dół o odpowiedni kąt. Następnie budujemy dalsze odcinki o zmienionym pochyleniu, usuwamy dwa odcinki pomocnicze i zastępujemy je flexem.



O ile stosunkowo prosto można osiągnąć pochylenie na odcinku prostym, w przypadku łuków potrzebne jest indywidualne korygowanie wektorów krzywych wszystkich odcinków (inaczej łuk będzie wycinkiem pochylonego okręgu, a nie spirali). Można też wspomóc się flexami, budując pochylony łuk jako dwa pomocnicze odcinki proste tworzące w poziomie odpowiedni kąt i następnie zastępując je flexami.


Powrót do strony głównej